مطالعات کانی‌شناسی سرب و نقره و بررسی‌های ایزوتوپی سرب در معدن آهنگران، ملایر

معدن آهنگران از معادن سرب و نقره فعال کشور بوده که در پهنه فلززایی سرب و روی اصفهان- ملایر و در شهرستان ملایر استان همدان قرار گرفته است. مطالعات کانه‌نگاری در بخش‌های مختلف آهنگران نشان‌دهنده پهنه‌های مختلف سولفیدی و اکسیدی با کانه‌های اصلی گالن، سروسیت، کالکوپیریت، مگنتیت، پیریت، هماتیت، گوتیت و دیگر کانه‌های فرعی است. در بررسی‌های تجزیه میکروسکوپ الکترونی طی مطالعات SEM و EPMA کانه‌های فرعی سری جوردنیت- لنجنباسیت، کرونادیت و مولیبدات گالن به‎عنوان میزبان سرب و نقره (به‎صورت فرعی) برای نخستین بار در آهنگران شناسایی شدند. همچنین با مطالعات میکروسکوپ الکترونی، کانه‌های فریبرژیت (گروه فهلور) و لنائیت، به عنوان دو کانی فرعی دارای نقره به‎عنوان عنصر اصلی در شبکه کانی معرفی می‌شوند. در طی مطالعات EPMA عنصر نقره افزون بر حضور در کانه‌های فرعی، در شبکه کانی‌های گالن و سروسیت نیز تا میزان 500 پی‌پی‌ام اندازه‌گیری شد. مطالعات ایزوتوپی سرب در یک نمونه گالن معدن آهنگران نشان می‌دهد که ترکیب ایزوتوپی سرب آن رادیوژنیک و دارای ویژگی سرب با مخزن کوهزایی است که در آن سرب به میزان زیاد از پوسته بالایی و پایینی منشأ گرفته است. سن مدل سرب بیشتر نشانگر اشتقاق سرب از پی‌سنگ‌های تریاس (249 میلیون سال) است و نسبت‌های ایزوتوپی سرب، محیط زمین‌ساختی کمانی را برای معدن آهنگران پیشنهاد می‌کند.